Bu sefer sıfır atık

Daha önce şurada yazmaya başlamış ama konuyu bir türlü sıfır atığa  getirememiştim.
Peki nedir bu sıfır atık ?
Yabancılarda Zero waste olarak geçiyor. Onlara göre sıfır atık, hiç atık çıkarmama üzerine kurulmuş bir sistem...
Bizde durum biraz farklı. Biz geri dönüşüme daha fazla eğiliyoruz. Ama aslı atık çıkarmamak. Peki nasıl oluyor bu. Şöyle ki çok zor oluyor. Ben geçen yıl deneyimledim ve maalesef devam ettiremedim. Şehrin göbeğinde gerçekten atıksız yaşayanlar var onları tebrik ediyorum ama benim hayatımı çok zorlaştırdı. Onu bırak, bunu bırak, kardeşimin deyimiyle iyice ilkelleştim 😂
Amaç dünyayı plastikten, çöpten arındırmak. Karbon ayak izini azaltmak.
İlk başladığımda büyük bir heves vardı. Nesli tükenen kutup ayılarına bir iyilik de ben yapacak ve küresel ısınmayı engellemek için çabalayacaktım. Bu da karbon ayak izimi azaltmaktan geçicekti. Tüm bunlar da sıfır atıkla gerçekleşecekti.
Mesela en basiti şampuan..
Üretimi aşamasında kullanılan maddeler, plastiği, fabrikadan çıkan dumanı, içeriğindeki sulara karışan kimyasalı vs. bunlar hep atmosferde ısınan hava olarak birikiyor sonra da küresel ısınmaya neden oluyor.
Yıllarca yok olmayan çöpü de cabası..
Geri dönüşüm aşamasında da makineler ısı yaydığından pek bi faydası olmuyor.
İşte bu yüzden geri dönüşüm değil de atıksız yaşamak.

Peki ben neler yaptım?
Geçen yıldan bahsediyorum tabii. Fabrikasyon ürünleri elimden geldiğince almamaya çalıştım ama bu çok zor oldu.
Bulaşık süngeri yerine kabak lifi ve el örgüsü lif kullandım. İkisinde de süngerin rahatlığı yok.
Plastik banyo lifi yerine yine kabak lifi ve el örgüsü lif. Yalnız dikkat naylon ipler de doğada çözülmüyor!
Deterjanlarımı kendim yaptım. Doğal zeytinyağlı kalıp sabun alıp onu kullandım. Rendele, erit vs..
Böylece bulaşık sabunu, el sabunu, çamaşır makinesi deterjanı hatta duş jelimi kendim yapmış oldum.
Şampuan yerine kalıp sabun. Yine el yapımı ve katkısız. Bu sabunları bulmak artık kolay.
Ev silmek için portakal, limon, mandalina kabuklarından narenciye sirkesi yaptım.
Ben zaten kimyasal içerikli deterjan kullanmıyordum. Sıfır atığa geçince kullandığım temiz içerikli ürünleri de bıraktım. Çünkü sıfır atık..

Eksikliğini yaşadığım en büyük şeylerden biri yağlı kağıt (pişirme kağıdı) oldu. O hayatımı çok zorlaştırdı.. (Tepsileri yıkamak gerçekten çok vakit alıyor ve benim o kadar vaktim olmuyor. Zamanımı da verimli kullanmam gerekiyor çünkü işimiz vaktimizden çok..)

Atık çıkarmamak için küçük paketli ya da tek kullanımlık ürünler yerine daha büyük paketler almaya başladım.
Mesela kabartma tozu almayı bıraktım onun yerine kiloluk karbonat aldım, temizlikte de kullanılıyor. Vanilyada şeker var diye ve adı vanilya olduğu halde içinde vanilya yok diye zaten kullanmıyordum.
Mayayı büyük pakette aldım gibi gibi..
Mümkünse cam kaplarda satılanları tercih ettim. Plastiklerden uzaklaştım.
Plastiklerden uzaklaştıkça dünyayı kurtarmışçasına mutlu oldum.. Kendin için değil de yaşadığın dünya için bir şey yapmak o kadar güzel ve değerli ki.

El hasıl geçen yıl çok çabaladım ama ben böyleyim işte sınırlarımı bilemem ve genelde kapasitemin dışına çıkarım böyle olunca da bende sistem çöker..
Aynı dönemde minimalleşmeye de başladığım için hepsi birden ağır geldi.
Çok farklı bir deneyimdi benim için ama sürdürülebilir olmadı maalesef.

Çocuklarım olduğu için o yönde de zorluk yaşadım, yaşıyorum.. Market ürünlerinden vazgeçemiyorlar. Evde alternatiflerini yapsam da hazırı kadar ilgi görmüyor.

Sonra biraz saldım kendimi. Yine elimden geldiği kadar dikkat ediyorum ama geçen yıl ki azim yok.

Yine de
Herkesin yapabileceği şeyler var
Mesela
✔️Market poşetlerini reddetmek ama paralı olduğu için değil 😂
✔️Yanımızda bez torba taşımak
✔️Kimyasal deterjanlardan ve kozmetikten uzak durmak
✔️Parfüm 😱 no no no
✔️Elektriği gereksiz yere kullanmamak 🔌
✔️Plastik pipet, çatal vs. ürünler kullanmamak.
 ✔️Kağıt bardak, tabak gibi kaplanmış ürünler kullanmamak.
✔️Zincir kahve mağazalarından amman diyim uzak durmak.. Onların bardakları da kaplanmış olduğu için geri dönüşmüyor.
✔️Ama fincanda isteyebiliriz gerçi o zaman nasıl elimizde bardakla hava atarız 🤔 çok sorry.
✔️Yanımızda termos taşımak hatta içine evden çay kahve doldurmak.
✔️Pet şişeyle su almamak, kendi suyumuzu yanımızda taşımak. Hatta sağlık açısından yemeğimizi de taşısak süper olur.
✔️Küçük küçük paketlenmiş ürünler alacağımıza (illa alacalsak) daha az atık olması açısından büyük ve tek paketli ürünler almak.
✔️Yoğurdu evde mayalamak, sütçüden süt alırken eski usul tencere ya da termos gibi bir şeye doldurtmak.
✔️Pazarları, aktarları, kuruyemişçileri kullanmak ve oralara giderken kendi kabımızı götürmek. (itiraf ediyorum bu çok zor ve henüz yapamıyorum)
✔️En en en önemlisi yakın yere giderken özel aracımızı kullanmamak onun yerine yürümek.

Liste uzayıp gider. Ben bunların çoğunu yapmaya gayret ediyorum ama her zaman olmuyor tabii. Paketli ürünler bu kadar hayatımızın içindeyken zor, cidden çok zor.

Bitirirken şunu söylemek isterim ki bunları hep söylüyorum
Kendiniz için bir şeyler yapın, siz değerlisiniz ve değerli hissetmeye ihtiyacınız var.
Bu dünya için de bir şeyler yapın, yaşadığımız şu dünya çok kıymetli. Bizden sonra çocuklarımız, torunlarımız ve hatta onların da torunlarına kalacak. Neden pisletilmiş, yıpranmış ve her yerinden kırılmış bir dünya bırakalım ki. Bu bencillik değil de ne?
Ayrıca eriyen kutuplarda yaşam mücadelesi veren ayılar için de bir şey yapmış olursunuz.

Bakın o zaman nasıl mutlu ve işe yarar hissedeceksiniz.

Öyle işte... ☺️